Każdemu dziecku,niezależnie od koloru skóry, wyznania czy pochodzenia, przysługują takie same prawa - prawa dziecka. Najważniejszym dokumentem dotyczącym praw dziecka jest Konwencja
o prawach dziecka uchwalona w 1989 roku przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych i ratyfikowana przez Polskę w 1991 roku.Akty prawne w Polsce
W Polsce najważniejszymi aktami prawnymi, gwarantującymi prawa dziecka są:
- Konstytucja RP - w art. 72. Konstytucji zapisano m.in. prawo do ochrony dziecka przed przemocą, wyzyskiem, okrucieństwem i demoralizacją, a także prawo do opieki i pomocy władz dla dzieci pozbawionych opieki rodzicielskiej.
- Konwencja o Prawach Dziecka.
- Ustawa o Rzeczniku Praw Dziecka.
KONWENCJA – jest to zbiór przepisów, które mówią jakie dzieci mają prawa i jak należy ich przestrzegać. Polska podpisała Konwencję o Prawach Dziecka w 1991 roku. Oznacza to, że zobowiązuje się do przestrzegania
i szanowania praw wszystkich dzieci. Prawa Dziecka zawarte w Konwencji o Prawach Dziecka.Konwencja o Prawach Dziecka ustanowiła status dziecka oparty na następujących założeniach:
1. Dziecko jest samodzielnym podmiotem, ale ze względu na swoją niedojrzałość psychiczną i fizyczną wymaga szczególnej opieki i ochrony prawnej.
2. Dziecko, jako istota ludzka, wymaga poszanowania jego tożsamości, godności i prywatności.
3. Rodzina jest najlepszym środowiskiem wychowania dziecka.
4. Państwo ma wspierać rodzinę, a nie wyręczać ją w jej funkcjach.
Konwencja o Prawach Dziecka zawiera najszerszy katalog praw dzieci, który sformułowano kierując się następującymi zasadami:
1. Zasada dobra dziecka – oznacza, że wszystkie działania muszą być podejmowane z uwzględnieniem najlepiej pojętego interesu dziecka.
2. Zasada równości – oznacza, że wszystkie dzieci bez względu na pochodzenie, płeć, narodowość są równe wobec prawa.
3. Zasada poszanowania praw i odpowiedzialności obojga rodziców – oznacza, że państwo respektuje autonomię rodziny i ingeruje tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach, a odbywa się to według określonych procedur.
4. Zasada pomocy państwa – oznacza, że państwo zobowiązane jest do wspierania i zabezpieczenia socjalnego rodzin potrzebujących pomocy.
Jakie prawa mają dzieci?
Prawa dziecka najpełniej określa Konwencja o Prawach Dziecka, przyjęta przez Organizację Narodów Zjednoczonych w 1989 r. Prawa te sformułowano, kierując się kilkoma ważnymi zasadami.
- Po pierwsze – zasadą dobra dziecka, która oznacza, że wszystkie działania podejmowane wobec dziecka muszą leżeć w jego jak najlepiej pojętym interesie.
- Po drugie, zasadą równości, co oznacza, że wszystkie dzieci są równe wobec prawa, bez względu na to, skąd pochodzą, jaką mają płeć. Ustalono również zasadę poszanowania praw i odpowiedzialności obojga rodziców, która oznacza, że to rodzina jest najważniejsza, a państwo ingeruje tylko
w uzasadnionych przypadkach i wedle określonych procedur. - Wreszcie – zasadą pomocy państwa, wedle której zobowiązane jest ono do pomagania rodzinom, które takiej pomocy potrzebują. W dokumencie tym prawa dziecka podzielono na różne kategorie.
Lista praw dziecka:
Prawa cywilne i wolności osobiste, umożliwiające rozwój dziecka:
- Prawo do życia i rozwoju,
- Prawo do tożsamości i identyczności (prawo do nazwiska, imienia, obywatelstwa, wiedzy o własnym pochodzeniu),
- Prawo do swobody myśli, sumienia i wyznania,
- Prawo do wyrażania własnych poglądów i występowania w sprawach jego dotyczących w postępowaniu administracyjnym i sądowym,
- Prawo do wychowywania w rodzinie i kontaktów z rodzicami w przypadku rozłączenia z nimi,
- Prawo do wolności od przemocy fizycznej lub psychicznej, wyzysku, nadużyć seksualnych i wszelkiego okrucieństwa,
- Prawo do godności i szacunku.
- Prawo do nietykalności osobistej,
- Prawo nierekrutowania do wojska poniżej 15. roku życia.
Prawa socjalne:
- Prawo do odpowiedniego standardu życia,
- Prawo do ochrony życia,
- Prawo do zabezpieczenia socjalnego,
- Prawo do opieki zdrowotnej,
- Prawo do wypoczynku i czasu wolnego.
Prawa ekonomiczne:
- Prawo do nauki,
- Prawo do ochrony pracy podejmowanej w ramach wakacyjnego zarobku lub w ramach nauki
Prawa kulturalne:
- Prawo do korzystania z dóbr kultury,
- Prawo do informacji,
- Prawo do znajomości swoich praw.
Prawa polityczne lub publiczne – dzięki nim dziecko może uczestniczyć w życiu państwa:
- Prawo do stowarzyszania się i zgromadzeń w celach pokojowych.
- Prawo do wyrażania swoich poglądów.